? digerta:
ind
dris smēr . . . do bruith ar medg ndigerta (a remedy
for coughs
),
24 B 3, 61.34
. Cf. digér given as compd. of
deoch and gér,
IGT Introd. § 146
.
díglach
adj
o,ā (dígal) that avenges or punishes; vengeful (in good
and bad sense): os Dabull diglach na drend (: n-írach),
LL
5
132a43
. d.
¤
cach ndaer,
Arch. iii 229
. ua Dubthaig drondi-
glaig,
ZCP iii 224
. sluag dian diglach,
LL 276a10
. cath
díoghlach,
CRR p. 82
. aitreb ifeirn dūir dīglaig,
Ériu iii 30
.
diglach a gus,
LU 3406
. gái . . . ina diglaig deis,
TBC² 3333
.
ár trog d.
¤
. . . for slóg n-irach nIsrahel,
SR 6499
. tug C. goin
10díoghlaigh dian-bháis dó,
CRR p. 94
. rogab aga esorgain
o plāgbuillib diglachaib,
BB 436a24
. As subst.: do chaillsead
. . . an chliar a n-athair, an ealatha a díoghlach
avenger,
champion
,
Keat. Poems 716
. Compar.: airdri domain . . . as
diglaigiu feruibh,
Ériu ii 98
. As n.pr. m.,
AU 763
.
15? inn é so do dubhdíoghlachsa | dar marbhais Dál cCais?
Ir. Texts iv 71.14
.
1 díglaid
n
i,m. (dígal)
avenger: diglaid gl. ultor,
Ml. 27a12
. in
diglaid
gl. uindicem,
40b5
. Adv. in diglaid
gl. ulciscenter,
20
62d3
. See díglaide.
2 díglaid
v(dígal).
IGT Verbs § 124
. Treated as compd. in
dorígal,
AU 941
; dofigland, (gl. da fich),
Laws iv 52 Comm.
avenges, punishes, with accus. of act or person avenged and
FOR (AR) of person punished: digail Eogan fair,
YBL 205b41
.
25
díoghail do cháirde,
ML 108
. diglaig (= -aid) mo deirc n-díradairc
ar in triath,
MR 218
. ar a olcas díglair do bráthair ar in
lucht rotmarb,
SG 60
. díoghlaidh Dia . . . coirthe na sinnsear
ar an sliocht thig uatha,
TSh. 5338
. mani diglor-sa m'athair,
LL 296b36
. ar co ndiglom in maccraid forsna sluagaib,
TBC
30
2514
(
TBC² 1860
). co rodíglum h'ancride-siu,
PH 2218
. no
go ndíoghluinn mo chomhdhaltadha fair,
ML 110
. co mba sé
C. nodighladh cech olc,
ZCP v 504
. na rodigladis forra [na
toisig Romanchu ro-]marbad doib,
Todd Nenn. 72
. intan
notdigél,
RC iii 183
. dígélat ar in flaith a nderna rium,
SG
35
356
. digheoladsa sin uirre,
RC xix 254
. didheolad-sa iad,
CF 364
. cia luathe nomdígéla? how soon wilt thou avenge me?
RC iii 183
. digelaid Dia . . . fort fein | David,
SR 6257
. inti
nā digéla ar a comc[h]athardaib a teccmail i cinn catha ris,
CCath. 5152
. é digheolus mh'Oileach,
Hugh Roe 198
. is mé
40dhioghalfus í,
CF 181
(Eg.). díghélum a[r] n-anfolta fuirri,
Fianaig. 54
. ní digeltai,
TBC 4740
. ní dígélat,
4713
. is amlaid
so do digolainn-si Crist for Iudalaib,
Death-tales 10 n. 1
.
A. nodighéledh for Dhail cc. díosccaoileadh grianáin O.,
Hugh Roe 198
. do dígheoldais féin íad they would have
45avenged themselves,
Im. Brain i 59.z
. is doigh gur dilus (= dí-
glas?) m'athair,
ZCP vi 276
. do dhióghlas-sa in esonóir fair,
SG 338.35
. in ri rodígail insain forru,
SR 4465
. rodiglastar
Ultu for firu hErend,
Ériu iv 28
. do dhíoghail Dia sin orra,
Keat. iii 3879
. do dighlabair bar senathair forro,
Acall. 7116
.
50
digalsat F.,
ZCP iii 43
. gor digailset anair [a ndāine] forro,
Todd Nenn. 74
. gur dhighladar Íth d' oigheadh until they had
avenged the death of I.,
Misc. Celt. Soc. 364
. co ndígailter a
mór-briathra fair,
SG 239
. go ndíoghaltar liom ort gach
dochar,
Death-tales 42
. mairc dom síl asa holc . . . | digeltar
55co prapp,
LU 9909
(
PRIA 1893-6 p. 536
). olc an breth sin . . .
dígheoltar ort-sa í,
BCC § 168
. maith digholtar an t-andlocht,
ZCP xii 395
. feib rodiglad . . . for sil Seth,
SR 2719
. gach
slis múir . . . le gallaibh Dúin do díghladh,
Misc. Celt. Soc. 152
.
See 1 do-fich.
60
díglaide
adj
io,iā (dígal)
avenging, vengeful: oldaas ata ndiglaidi
gl. ultoria (suplicia),
Ml. 111c8
. ticfet toirne díglaidi,
SR 8151
.
dia ruca breth for do diglaighiu,
O'Dav. 454
. See 1 díglaid.
díglaim
n
f.
IGT Decl. § 42 p. 96
,
Verbs § 107
. g
s. díglama, a
p.
dīglaime,
Laws i 240
. Vn. of do-gleinn. a gathering, collecting,
65
gleaning; what is gleaned or collected: dighluim nó tinól,
O'Dav.
616
. dioghluim gleanings,
Eg. Gl. 239
. sluindfet dūib dagaisti
in dāna | bid diglaim ratha do caich,
LL 38a19
(=
Thurn.
Zu Ir. Hdschr. p. 74
). suidig [anmain Adaim] fo d.
¤
cen greis |
isin tres rígrainn Párduis,
SR 2203
. díghlaim corcra ar a
70cairrcibh a crimson crop,
Acall. 346
. an tu bhias ag buain
a hair | i n-uair a dias do dhíoglaim? in the hour of gathering
the ripe corn,
O'Gr. Cat. 442
. an bocht bhíos go docht ag
díoghlaim `that hardly wins his store',
594
. tre Gort Luirc . . .
tiocfa Séasair clann Cholla | barr do dhéasaibh díoghloma,
75
TD xxiv 140
. cnuasach glan déas ndíoghloma,
Studies 1919,
438.3
. baoghal deasga a dhíoghluma `the dregs of its contents
are dangerous' (of the world),
A. Ó'Dálaigh xl 1
. dioghluim
gach molta Muire M. is the summing up of all praise,
xi 11
. ní
fhúigfid caora dioghloma gleaning grapes,
Jer. xlix 9
. caora
80díoghluim,
Isa. xvii 6
. ag dioghluim déus a ndiaigh na
mbuanaigh,
Ruth ii 3
. is mó do mhála ná do dhioghluim thy
wallet is bigger than thy store,
GJ iii 66
.
A group, collection or set (of things or persons): d.
¤
sēt ┐ d.
¤
ndāine,
Laws i 212
,
238
. is e is d.
¤
ndāine and, athair ┐ mac ┐
85ua ┐ brathair ┐ ben,
214
. ceithri brāthair a māthar | ropo
dighlaim deghbrāthar,
Anecd. ii 35
.
A compilation, collection (in literary sense): dioghlaim
bheag d' soclaibh cruaidhe,
RC iv 351
(pref. to
O'Cl.
Gloss.).
ag so in sgél nach sgél niomruill | diogluim sgél is do dhelbaim,
O'Gr. Cat. 400
. d.
¤
fiorglan do deanamh uirre (sc. ar an
5ealadhain),
Ms. Mat. 575
.
A catalogue, enumeration, description of items: duine-
díglaim (= signalement) .i. d.
¤
delba in duine, amail rogab:
dá brae duba, folt buide, ┐ rl.
IT iii 30
. Fig.
gathering up,
disposing of, making a sweep of (in hostile sense): tucsat for
10dígluim na ndég-loech ┐ for trascrad na trenfer,
LB 124b22
=
YBL 295a7
. pa dighlaim dergtheinedh do neoch roortatar
. . . Dighlaim dergthened dano: áit a lēcar foidhnuidhe ní
gnāth dí ní d'fácbhail dia hēsi,
Anecd. ii 59
.