n io, n.; later f. (vn. of fo-ocair, fúacair) O. Ir.
a
s.
fócre,
Wb. 2d17
. d
s.
fócru,
31c22
.
fúacru,
LU 10972
.
fuacru,
SR 6266
. n
s.
focra (n-aptha),
Laws i 230z
.
focra
(n-etechta),
v 254.10
. fógra
fúagra,
IGT, Decl. § 3
;
Verbs
§ 47
.
(a)
proclaiming, announcing, making known, giving
notice: cen fócre et cen arigud (gl. usque ad legem peccatum
erat in mundo
Romans v 13
)
Wb. 2d17
.
doni tri heigme ... do
sirḟuacra a saraigthe,
ZCP viii 266.4
. Cf. can a focrad,
Laws v 274.9
. is nin scribthar ag fuacra na forbaidi sin
to mark that accent
Auraic. 1561
.
cen robud cen rígḟócra,
Metr. Dinds. iii 354
. fa lestar togaidhe fri fóccra fírinne
(of a saint)
BNnÉ 20 § 43
.
Lism. L. 589
(fogra).
amhail
bhíos buachaill an táibhirne ag fógra an fhíona maith,
TSh. 10678
. amhasdrach d'fógra a claoidhte | doní cú
anbhfann the feeble dog `barks to proclaim his defeat'
Content.
xxiv 12
.
bheith ag murmur no ag fuagradh go bhfuilmidne san gceimsi ar earraid,
Luc. Fid. 194.1
. With DO
of pers.: do ḟúacra na ceilge do Hectoir to warn H. of the
ambush
TTr.² 1188
=
LL 406a47
. mar a n-abair Críost ag
fógra anfhorlainn an bháis don duine, ecce venient dies ...
(
Luke xix 43
),
TSh. 1061
. Of denouncing a fault, etc.:
oc
fócru a pecctha do chách,
Wb. 31c22
. iar fuacra a chore
dó `after admonishing him of his fault'
Mon. Tall. § 37
.
co forngaire firinde, co fuagra gach claein,
ACL iii 320 § 98
.
cen dītiun fīrindi, cen fouaccrae cloīni [sic leg. ?],
ZCP iii
450.7
.
(b) esp. announcing, proclaiming (a ruler):
atáid got
fhógra fuinn 's dinn,
O'Gr. Cat. 484
. Cf.
rí tré iathuibh
dá ḟuagra,
TD 10.8
, which could, however, belong to (g).
(c) a notice, announcement, summons, ordinance:
in tan
tucad in fuacra-sa,
PH 363
(= in smacht ib.; = in forcongra
366
). meni dérntais dar fócra unless they acted against the
decree
Ériu iv 94
.
dochuaid rechtaire in rig do fuacra for
P. ┐ for a muime co ndigsitiss do glanad thellaig,
Trip.
14.19
(
Trip.² 174
).
cuirid scéala go Mochuda da ḟógra
dhó Rathain do tréigean,
Keat. iii 1896
.
gur chuir fógra
fana hEoghanachtaibh 'ga rádh riú biadh ... do chur ...
chuige,
3045
. fógra chuírte ... do chor lá Presidens ... go
síol mB. `a proclamation for holding a court was issued by
the President ... to Síol mB.'
AFM v 1638.3
.
foccra parlimenti do thabhairt dferaibh Ereann dia ḟorcongra for a
maithibh a beith imbeltaine ... in Ath Cliath,
1826.19
.
fógradh cruinnighthe ar chrú mB. `a summons of gathering
... to the blood of B.'
O'Gr. Cat. 503.7
. fuáir tú fúagra =
`thou art commanded'
Gen. xlv 19
. tug Aáron fúagra made
proclamation
Exodus xxxii 5
. fuáir fógra ... ó neamh ... fios
do chur ortsa = `was warned from God'
Acts 10.22
. ag
tabhairt ḟógra dhá gach áon = `warning every one'
Colossians
1.28
. achd gu dtuga tú fógra dhó a dtáobh a ṡeachráin
uáir nó dhó = `after the first and second admonition'
Titus
3.10
. stocc foccra a summoning trumpet
MacCarthy 56.16
(
LB 111a59
). Later pl.
fógartha ┐ aitheanta Dé,
Eochairsg.
14.33
.
In Laws: a warning (of legal action), summons:
toing
to Dia, nach fōcre fond[o]t-ocerthar not-gebà huidhib
aitire cach tēchta,
Bürgschaft 22 § 65b
. dia treise iar fócru
`at three days' notice'
Críth G. 85
. focra n-aptha (one of the
`lesa' concerning which distress extends to three days)
Laws
i 230z
(glossed .i. smacht biata do mic bithbinig tar apadh
234.2
.
na séoit fōccra ┐ na seōit ōna cu cinniudh re rē,
O'D. 2413
(see 2 sét). Here smacht may be synon. with
fócra, cf.
PH 363
above). focra la foircsin `warning by
eyewitness'
Laws
ii 308.21
(
SM Facs. 35b
).
ZCP xiv 382 (`Verkündigung bei Überblicken').
do fet focra folad .i. as remtechtai lium foccra abaid ┐ troisci do tabairt fair anas fola
athgabhala do gabhail de,
23 P 3, 23aa
(
O'Curry 1874
). f.¤
n-étéchta an illegal challenge:
focra n-etechta (... i. crand
do togbail ... .i. conicfad tobach a fiach o mudh aile),
Laws
v 254.10 (256.21)
. masa aonfear dib dorine in fuacra
n-etechta sunn, ┐ ní errecht in fer eile ina adhaigh (of a
challenge in a place where fighting is prohibited),
O'D.
389
(<
H 3.17, 295
) =
Laws v 304 Comm.
(d)
summoning, suing (?): in fili oca fúacru fora nglinne
┐ a nadmand `summoning them by their sureties'
Imr. Brain
47.14
(
LU 10972
; occ accrui ┐ oc fuacra v.l. Cf. na secht
filid dia ṅglámad ┐ dia n-erḟuacra `satirize and denounce'
Dinds. 161
). Cf. next.
(e)
denouncing
(with FOR, AR of pers.): fógra ar ṡeanchaidh
madh fiú a locht `to denounce a sage'
Content. xiv 15
.
gur
coir ... fuagra air mur iodhaladhraightheoir,
Luc. Fid. 195
.
Ó M. ... d'ēcc ... ┐ a mac do ghabhail a ionaid a hucht na
bainrioghna. araill do dhaoinibh uaisle a chinidh acc
fóccra ┐ acc fuaidreadh fair a ndiaidh an anma sin,
AFM vi
2092.16
. Cf. é fein d'fogra mar brághaidh [sic] don bhainrioghain `he was declared the Queen's prisoner'
v 1688.3
.
See (g). Here perhaps:
déna dam dóibh focra lethamnas,
ACL iii 295 § 24
.
desimrecht ar trefoccul focra dorigne
F.,
293 n. 17
=
in treḟoclach focrai,
293.18
(where t.f.¤
is
applied to an ingenious specimen of indirect satire).
trefocal
fócra,
Laws iii 92.10
.
(f)
giving notice of battle, declaring war, challenging
(with
FOR of person): ar na tíset óic ... do ḟuacra comraic forru
TBC-LL¹ 1150
. techta do dul ... do ḟúacra chatha for Troiánaib,
TTr.² 555
.
cath d'foccra forra,
Cog. 132z
.
coccadh d'fógra
fair,
AFM ii 1120.2
.
comracc d'focra do R. ... ar D.,
Ann. Conn. 1279 § 6
.
eirge d'focra in comraic,
Laws v 478.18
.
a uagra catha ar Crumthann `the C. have the proclamation
of his battles'
Hy Maine 163 (= a furogra
Uí Maine 46ra22
).
(g)
proscription, banishment, outlawry: fo thrí ... rodiultsat fir Herenn fria filedu ... Dā cēt ar mīli a lín isin cetna
ḟocru ... In fuacra tānise ... `the first proscription ... the
second proscription'
RC xx 42
(
ACC Introd
. ).
bóe Dauid
ré mór ... fo fuacru, fo innarthaib,
SR 6266
.
an tan do-beirt[h]i fōgra do c[h]liaraibh Fōdla,
Sitzungsb. Pr. Akad. 1919 v 92 § 6
(<
B IV 2, 155b
). fógra a fírḟréimhe
`the banishment of her true race'
Ériu viii 192
. fógra dhaoibh
ós aird oruinn `thy public proscription of me'
TD 3.20
.
crádh liom echtrainn da bfógra `that foreigners proscribe
them'
O'Gr. Cat. 504.25
(cf.
rí tré iathuibh dá ḟuagra,
TD
10.8
). égcert d'fhógra asedh doniad what they do is to
banish injustice
L. Cl. A. B. p. 240.86
. Cf. (e).
FOR (AR) F.¤
banished. outlawed:
go ro cuirit ar fogra
o thír co tír,
AFM iv 1018.16
. ni ḟuair dion ... fear ar fógra
ó ṡíol S. `banished by s. S.'
TD 10 8
.
an tan do bí sé ar
foccra o Nera,
BCC § 362
. beith ar faoindeal ┐ ar iogra
AFM v 1640.8
(`wandering and proclaimed' note). fer foccra
an outlaw
LB 275b48
(wrongly
fócrach,
SG 61
) =
fer fōgra,
CCellaig 724
. iomdha daorbhreith ... d'ḟonn a
thréighte is ḟógartha `from a wish to betray him and banish
him'
Ó Bruad. iii 80
.
dligid foendelach fuacra,
YBL 411d18
=
LL 345d24
(=
furfocra,
Anecd. iii 14
) may mean = a stranger is entitled to
notice. Cf. Smith,
RC xlv 33
.
Laws ii 288.4
(
ZCP xiv
374
).
For: maithe Tuadhmumhan do focra do `
submitted
'
(to him'
ALC i 642.27
, the variants are: do creidium do
AU ii 474.26
;
do umhlughadh do Brian,
AFM iii 580.18
;
do
frecra do,
Ann. Conn. 1343 § 7
. The latter is perhaps the
right reading in ALC.
See fúacair and fúacairt.