n u, n., later m. (Lat. vinum) n
s.
a fin
,
Ml. 45d4
.
in fin
,
SR
1010
. g
s.
fíno,
Ml. 77d3
.
Sg. 122a2
.
fina,
Ml. 77d5
. n
s. fín
(g
s. -a), acht canamhain aige (probably in reference to the
variant pl. fínta which occurs)
IGT, Decl. § 95
.
Wine:
f.¤ ab
eo quod est vinum
,
Thr. Ir. Gl. 19
=
Corm. Y 577
.
mescai ind
fíno,
Ml. 77d7
.
ni ib fínn combi mescc,
Wb. 28b24
. céitgrinne
fíno (gl. nectar)
Sg. 122a2
.
óol fíno óingrindi,
Imr. Brain § 13
.
roboí Noí ... ina chotlud iar n-ól ḟína,
LU 115
.
doberar f.¤
dó iarom corbo mesc,
6004
.
f.¤ ┐ mid do dáil fair,
TBC-LL¹ 1614
.
fin Gall Gaulish wine
RC xi 442y
. da phaite ... hite lana
do ḟin dobreth ... a tirib Gall wine brought from Gaul
Rawl.
132b27
.
Ériu iii 140.173
.
f.¤ mbarc ó Rómanchaib,
ZCP
ix 454.28
.
f.¤ bárc for tondgur fland,
LL 49b48
(sic leg.
Hail Brigit 11
, cf.
BDD 81
and
Heldensage 644 n.).
.uii. taulchubi
de f.¤
,
LU 11045
.
taulchuma fína,
5553
.
TBFr. § 4
.
BB 48b23
.
f.¤ acneta (.i. sainemail),
LU 8118
(but in :
cúach ... ┐ a lán do
f.¤ aicnetai and,
8793
, it seems to be contrasted with
f.¤ sainemail,
8819
, see Vendryes,
RC xxxviii 23
).
fin garc,
Irish Texts ii
19.25
.
f.¤ nua,
PH 5511
. f.¤ serb
vinegar
3314
. f.¤ find:
ba mian leo bainni a ngroighedh ┐ a lairthech do thochaitim: fín find nobertis fair,
Marco P. 36
(of the Tartars). dorortadh fíon flann (i.e.
blood
),
TFrag. 150
. craeb co f.¤
a fruitful branch
LL 147a19
(
PRIA iii 548
). risna fedaib fína (of kings)
RC xiii 74 § 77
.
aball fíona,
SG 351.35
.
amail bhíos buachaill an táibhirne
ag fógra an fhíona maith,
TSh. 10677
. pl. fíona (of different
kinds of wine),
Keat. Poems 863
. d
p.
go ffintoibh
,
Fl. Earls 32.15
.
A vine (?) :
scotha fína,
LL 18b23
=
Cóir Anm.
246
.
Keat. ii 2039
.
AFM i 52
. Cf.
a ngill re fín tucadh hé
do lucht luingi cendaigh ... ┐ do bhí thoir nocor cuiredh
do ḟairi ḟína hé ... ┐ táinic in fín cen uireasbaidh rena lind,
Miscell. Celt. Soc. 12
-
14
. ?
f.¤ sgeimhe,
ZCP viii 226 § 10
.
fín acat (<Lat. vinum acetum)
vinegar
Sg. 73a7
. fín acét
LB 171b53
(
PH 3842
).
on ḟin aicet,
LB
162b27
(
PH 2873
).
Possibly a compd., as printed in PH.
Compds. (either in lit. sense or denoting superlative
quality).
¤aba a river of wine: g
p.
finaband,
Ériu ii 128.8
.
¤bél `
wine-mouth
' : as sobriquet,
Fergus f., file Find,
Dinds. 52
.
Acall. 3017
.
¤blas
taste of wine:
suifid usce i
finblassu,
RC xxvi 48.258
.
¤búanaigid
gathers the vintage:
finbuanaigit (gl. vindemiant)
Ml. 102a12
.
¤cháer a grape: pl.
finchaera,
Ériu ii 193 n. 11
.
súgh a fíonchaor,
A. Ó Dálaigh
xii 3
.
re súgh bhfíonchaor bhfíneamhna,
TD 33.11
.
¤charb
a ship laden with wine: g
p.
Irish Texts ii 30 § 42
.
¤deoch
a draught of wine:
éirghe o ḟíndigh,
TD 9.33
.
¤fuil
noble
blood:
fíonḟuil Cholla,
TD 9.34
. d'ḟíonḟuil Ghall, GF,
Ir. Monthly 1919, 398
. d'fionfhuil taoib mo thigiorna (of
Christ's blood),
O'Gr. Cat. 486
.
a fhíonfhuil gan fhoirm
peacaidh,
PBocht 3.27
.
an ḟíonḟuil do dhóirt 'san gcrann,
Ó Bruad. i 6
(see
n. p. 7
). ?
¤gort (
¤gart)
wine-garden,
vineyard: fig. of pers. :
is é in Finnachta ... isé in crand
fīngarta find,
LL 306b23
(
SG 385
). tocébtait na fingarta
LL
308a5
.
¤scoth
wine-blossom: (fig. of pers.)
ra Brandub ...
ra fínscoith na Temra,
LL 302b3
(
SG 376
). As npr. f.
CRR
55
.
Ériu iii 166.3
. Hence adj.
¤scothach (as sobriquet),
expld.
Cóir Anm. 246
: Fiacha Fínsgothach .i. sgotha
fína ina ḟlaith ; similarly
Keat. ii 2038
,
AFM i 52
, but in
ACMN p. 33
, `ffisgohagh of the abundance
of white flowers that was in his tyme' (finnscothach abounding in white flowers).
¤ṡlatt a noble scion
LL 140b16
. For
fín- in proper names of persons, e.g. Fíngein,
Fíngen (: dírged),
Metr. Dinds. iv 202
: sídib,
336
: gel,
338
.
Fínghean :
Breagh,
Ir. Review 1913, 625
. gen.
Fínghin (: fairbríghneimh)
ib.
Fīnc[h]ell (: fírthenn),
Gorm. Ap. 24
.
Fīnān (: rígḟāl),
Oct. 4
. Fīnōc (: mín-óc) ib. Fínscoth (see above), see
KMeyer,
Wortk. 213
.
Fínsnechta,
Rawl. 125a25
,
27
;
129a16
.
m Finnsnechtae,
117b39
. Finsnechta mac Ceallaig
AU 805
.